Το μάζεμα του βελανιδιού

Αγναντεύοντας από το αλωνάκι του παλιού χωριού, κάτω απλώνεται ο κάμπος και απέναντι η πλαγιά και το αλογοβούνι. Από το εκκλησάκι της Παναγίας αρχίζει το δάσος της βελανιδιάς, περνάει από τους πρόποδες του αλογοβουνιού και φθάνει μέχρι το κεφαλόβρυσο. Το δάσος αυτό ήταν μοιρασμένο και κάθε οικογένεια είχε το δικό της τεμάχιο. Η βελανιδιά είναι αιωνόβιο δένδρο. Το βελανίδι ήταν μια πηγή εισοδήματος τα παλαιότερα χρόνια. Η συλλογή του καρπού γινόταν το καλοκαίρι, από το χωριό στα κοντινά τεμάχια, ενώ για αυτά που ήταν στο κεφαλόβρυσο οι κάτοικοι μετακόμιζαν εκεί για περίπου ένα μήνα και περισσότερο. Αντικείμενο εμπορίας ήταν όχι ο καρπός, αλλά το περίβλημά του σε ξεραμένη κατάσταση, του οποίου η χρήση γινόταν τότε στη βυρσοδεψία. Όταν σταμάτησε αυτή η χρήση, σταμάτησε και η ζήτηση και το χωριό μας στερήθηκε αυτή την πηγή εισοδήματος.

Η συλλογή του βελανιδιού γινόταν ως εξής: Το πρωί νωρίς για να έχει δροσιά, ο αρχηγός της οικογένειας ανέβαινε στο βουνό, επέλεγε ένα δένδρο και σκαρφάλωνε σε αυτό κρατώντας στα χέρια του ένα ξύλινο ραβδί (λούρος) και με αυτό ράβδιζε τα κλαδιά του δένδρου για να πέσει ο καρπός. Η εργασία αυτή ήταν πολύ επικίνδυνη γιατί τα δένδρα ήταν πανύψηλα και έπρεπε να ισορροπεί ακροβατικά και να στερεώνεται στο δένδρο. Αν δε το δένδρο είχε μυρμήγκια του επετίθεντο σε όλο το κορμί και ήταν υποχρεωμένος να ανέχεται τα τσιμπήματα, προκειμένου να ραβδίσει το δένδρο.

Μάλλον για ψυχολογικούς λόγους δάγκωνε ένα φύλλο βελανιδιάς, για να είναι τα τσιμπήματα των μυρμηγκιών ηπιότερα όπως έλεγε η παράδοση. Τα ατυχήματα δεν ήταν και λίγα, αλίμονο σε όποιον έπεφτε από το δένδρο. Αργότερα έφτανε η υπόλοιπη οικογένεια και άρχιζε το μάζεμα του καρπού. Ένα παιδί της οικογένειας ερχόταν λίγο καθυστερημένα με ένα καλάθι σταφύλια και σύκα που μάζεψε από το αμπέλι. Το ασκί γεμάτο νερό, κρεμασμένο σε ένα κλαδί του δένδρου, μαρτυρούσε τη δροσεράδα του. Η διαδικασία άρχιζε, το βελανίδι συλλεγόταν σε δύο σάκους (σακιά) και ο γάϊδαρος έτοιμος να τα κουβαλήσει από το βουνό στο σπίτι. Ο νοικοκύρης που στο μεταξύ είχε κατέβει από το δένδρο, τινάχτηκε από τα μυρμήγκια, ήπιε δροσερό νερό από το ασκί, φόρεσε το ψάθινο καπέλο, γιατί η ζέστη είχε πιάσει για τα καλά, πήρε το γάϊδαρο και κατέβαζε το φόρτωμα στο χωριό, κρατώντας και το ραβδί, γιατί αλίμονο αν συναντούσε κοπάδι με ζώα που στάλιαζαν στα δένδρα, τα σκυλιά ήταν πολύ επιθετικά.

Όταν ο νοικοκύρης επέστρεφε, άρχιζε το κολατσιό, ντομάτα, σταφύλι, τυρί και μαλακό ψωμί από το φούρνο του σπιτιού που είχε ζυμώσει και ψήσει η νοικοκυρά, κάτω στον ίσκιο της βελανιδιάς με το αεράκι που φυσούσε και σου άνοιγε περισσότερο την όρεξη.

Μόλις τελείωνε η συγκομιδή του βελανιδιού και γινόταν η αποξήρανσή του, το εμπόρευμα πουλιόταν αμέσως και το παραδάκι πραγματοποιούσε τις υποσχέσεις που είχαν δοθεί (παπούτσια, παντελόνια, φούστες κλπ). Οι νέοι πέρα από τον οικογενειακό προϋπολογισμό, είχαν και το δικό τους κουκούλι, μάζευαν τις ελεύθερες ώρες κάτω από τα διάφορα δένδρα ξερό έτοιμο βελανίδι και το πουλούσαν αμέσως στο έμπορο του χωριού, εξασφαλίζοντας το χαρτζηλίκι τους, αλλά και αποταμίευαν για τη σχολική χρονιά που θα άρχιζε το φθινόπωρο.

Δυστυχώς και αυτή η πηγή εισοδήματος εξέλειψε.